Rol van IVH bij het voorkomen van intensievere zorg
Onderzoek toont belang vroegtijdige multidisciplinaire aanpak bij kinderen met ontwikkelingsachterstand
In opdracht van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) heeft advies- en onderzoeksbureau BMC onderzocht hoe gemeenten Integrale Vroeghulp (IVH) inzetten. Uit dit onderzoek blijkt dat IVH kan bijdragen aan het voorkomen dat kinderen later zwaardere en duurdere jeugdzorg nodig hebben. Het rapport van dit onderzoek is nu gepubliceerd.
Wat is Integrale Vroeghulp (IVH)?
Binnen IVH werken verschillende deskundigen samen om jonge kinderen (0 tot 7 jaar) te helpen. Het gaat om kinderen die een (dreigende) achterstand hebben in hun ontwikkeling. Dit kan komen door een beperking, gedragsproblemen of een chronische ziekte.
Het doel van IVH is om problemen vroeg te herkennen, een goede diagnose te stellen en passende ondersteuning te bieden aan deze jonge kinderen en hun ouders. Een IVH-coördinator zorgt ervoor dat iedereen binnen het netwerk van deskundigen goed samenwerkt. Deze coördinator kan dit voor één of meerdere gemeenten tegelijk doen.
Opzet van het onderzoek
BMC heeft het onderzoek uitgevoerd in de periode van oktober 2024 tot met april 2025. Het onderzoek bestaat onder andere uit een digitale enquête onder 42 IVH-coördinatoren, samen werkzaam in 151 gemeenten. De coördinatoren hebben de enquête voor 42 gemeenten ingevuld. Daarnaast sprak BMC met beleidsmedewerkers van vier gemeenten die IVH wel inzetten en van drie gemeenten die IVH niet inzetten. Verder werden vijf IVH-coördinatoren en een vertegenwoordiger van een alternatieve vroegsignaleringsmethode geïnterviewd. Ook heeft BMC gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers van het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid (NCJ), Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN) en MEE NL.
Kinderen komen met IVH zo vroeg mogelijk op de juiste plek
De meeste coördinatoren zijn tevreden over de uitvoering van IVH in de gemeente waarvoor ze de enquête hebben ingevuld. Respondenten en geïnterviewden vinden het een meerwaarde dat IVH al in een vroeg stadium wordt gekeken naar (de problematiek van) het kind en ondersteuning biedt. Deskundigen kijken samen naar wat het kind nodig heeft. Zo komt het kind sneller op de juiste plek terecht.
Ook vinden ze het goed dat IVH laagdrempelig en onafhankelijk is. En wordt de ondersteuning voor ouders als pluspunt gezien.
Verbinding met Kansrijke Start, Hervormingsagenda Jeugd en stevige lokale teams
Uit het onderzoek blijkt dat er nog weinig samenwerking is tussen IVH en lokale aanpak Kansrijke Start. En dat er nog weinig verbinding is tussen IVH en de Hervormingsagenda Jeugd/stevige lokale teams. De wens hiervoor komt wel naar voren en BMC beveelt dit ook aan.
Een zorg daarbij vanuit IVH is dat als IVH wordt ondergebracht bij het stevige lokale team de specifieke expertise rondom het jonge kind verloren gaat. BMC deelt deze zorg niet. Stevige lokale teams bieden zelf vooral brede basiszorg, waarbij ze voor benodigde deskundigheid, zoals IVH, kunnen samenwerken. Het adviesbureau vindt het vooral belangrijk dat de deskundigheid rondom het jonge kind en het samenwerken met verschillende deskundigen blijft bestaan. Dit kan in verschillende vormen.
Wat is de Hervormingsagenda Jeugd?
De Hervormingsagenda Jeugd is een omvangrijk pakket aan maatregelen dat is opgesteld om de Nederlandse jeugdzorg ingrijpend te verbeteren (2023-2028). Het doel is om de zorg beter en betaalbaar te maken. De agenda is opgesteld in samenwerking met cliëntenorganisaties, professionals jeugdzorgorganisaties, gemeenten en het Rijk. Het is een reactie op de groeiende complexiteit en kosten van de jeugdzorg, lange wachttijden en de ervaren bureaucratie.
IVH past goed bij de Hervormingsagenda Jeugd. Door problemen bij jonge kinderen vroeg te herkennen en samen aan te pakken, kan vaak worden voorkomen dat er later zwaardere zorg nodig is.
Bekijk hier het BMC-rapport ‘Inventariserend onderzoek naar de inzet van Integrale Vroeghulp (IVH)’